1. APPRECIATIVE INQUIRY
Waarderend onderzoek (Appreciative Inquiry) wordt sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw toegepast. Haar grondslag ligt in de Verenigde Staten bij David Coopperrider. Sinds de 21e eeuw is het een wereldwijd toegepaste methodologie. De laatste jaren vindt deze aanpak ook in Europa en Nederland groter vervolg. Waarderend onderzoek heeft een andere focus en onderzoeksaanpak dan het traditionele onderzoek. Traditioneel onderzoek zet een probleem centraal en zoekt manieren om het probleem op te lossen; door te trainen op wat er niet goed gaat, of door het elimineren van een probleem; de zgn’ deficit-oriented approach’ of probleemgerichte benadering. Waarderend onderzoek of waarderend organiseren gaat uit van:
– het sociaal constructionistische principe (er is geen objectieve werkelijkheid),
– het poetisch principe (alles is voor meer interpretaties vatbaar, wat jij vindt dat is),
– het simultaniteitsprincipe (een vraag is de eerste stap van verandering),
– het anticiperend principe (beelden van de toekomst leiden ons) en het
– positiviteitsprincipe (positieve emoties zijn nodig voor groei en ontwikkeling).
Waarderend onderzoek gaat uit van het principe ‘leren van het verleden, ontwikkelen op successen, krachten en gedeelde waarden’. Het gaat uit van het resultaat. Waar willen we naartoe en van de krachten in de organisatie in plaats van de tekortkomingen. Wat willen we WEL? Dat wil niet zeggen dat het onderzoek en de bevindingen niet kritisch zijn, of niet benoemen wat er niet goed gaat; de focus is echter bewust ontwikkelings- en oplossingsgericht. Daarmee is zij duurzamer en kent meer doorwerking dan puur traditioneel onderzoek.
Belangrijk is ook dat waarderend onderzoeken het liefst met het ‘hele systeem in de kamer’ werkt. Plannen worden niet top-down of bottom-up ontwikkeld, maar ontstaan in samenwerking met alle belanghebbenden. Dit levert een gedeelde verantwoordelijkheid, een directe actiebereidheid en voorkomt bureaucratische en langdurige planningstrajecten.
Het Social Innovation Lab past de principes van Appreciative Inquiry toe bij haar adviezen en projecten.