The winners of the WOTRO Science for global development Battle of Ideas
WOTRO Science for global development was organizing this interesting battle for international students in honor of their 50th anniversary! The students picked a theme (Food, Water, Security and Rule of Law, Sexual and Reproductive Health and Rights, Inclusive development) and started cracking in search for innovative ideas to make this world a better place. An important challenge was that besides coming up with a good idea, the students had to invest in the social innovative part. In short, come up with different methods of working and implementation of their ideas.
Hems Zwier of the Social Innovation Lab teamed up with WOTRO to create the most exciting and challenging sandpit ever. Experts from all over the world joined in and worked with the students in the final sandpit on the 15th of October. The Battle of Ideas is not only a challenge but also a co-creation event. The students challenged each other with the objective to even make their opponent better by reflecting on their ideas. Call it a Competitive Cooperative Challenge! Besides Hems, Anook and Maria joined in to facilitate the teams.
The Battle had an energizing effect on the audience of the WOTRO 50 years Forward Thinking Conference. Besides the harvesting of the students brilliant ideas, the hidden agenda was to seek new ways of co-creation in scientific research. For an impression of the Battle click this link
Praten over sociale innovatie op een mooi terras bij de Onthaasting. Zeg nou zelf veel beter gaat niet worden. Ik kijk terug op een aantal jaren Social Innovation Lab. ‘Wat doe je nou precies’; vraagt mijn gesprekspartner. Een mooie vraag waar een waaier van antwoorden op mogelijk is. Natuurlijk vertel ik over de mooie projecten, die allen vernieuwing in zich dragen. Het anders denken en het anders doen. Begrippen als experimenteerplekken, regelluwe ruimte, kaders en creatieve ruimte, waarde toevoegen, rollen al snel over tafel. En vooral het ontstaan en realiseren van concepten vanuit een idee.
Een idee of een ergernis
Niets zo mooi als een idee dat ineens tot een duidelijke visie leidt. Als voorbeeld neem het idee van de Zomerschool. Ontstaan vanuit de gedachte dat een leven lang leren de toekomst heeft. En uit een ergernis over het huidige onderwijssysteem dat zoveel mooier zou kunnen. Zou het niet mooi zijn om verschillende disciplines, verschillende generaties met elkaar te verbinden op unieke plekken. Samen kijken wat er dan ontstaat, samen leren en genieten van dat wat er is. En daar uiteraard een enorme fun factor aan toevoegen. En dat werkt! Het concept dat ontstond wordt al op verschillende plaatsen gebruikt of geleend. En uit het eerste experiment zijn allerlei bijzondere projecten en verbindingen ontstaan. En dat is sociale innovatie. Zaken in gang zetten, experimenteren, leren en doorgaan. Kijken tot welke rimpelingen het werpen van een steen in de vijver leidt.
Een ergernis en een idee vormen de basis van veel van mijn concepten. Mijn laatste uitdaging Challenge the Future komt voort uit de ergernis dat er in Nederland jonge kinderen onder de armoedegrens leven. Een enorme kapitaalvernietiging als het om toekomstig talent gaat. Het idee koppel de mogelijkheden van de deeleconomie aan ‘groot dromen’ en het aanjagen van talentontwikkeling. Een idee zonder achterliggende ergernis is zelden de moeite waard! Net zoals talent zonder ambitie ook meestal tot niets leidt. Inmiddels ontstaat een mooi -voor en door jongeren- project met potentie. Belangrijk vraagstuk blijft wel het verdienmodel. Hoe krijg je een dergelijk project duurzaam verankerd? Wel of niet commercieel, crowd funding, subsidie, Social Impact Bonds? Of een cocktail van het voorgaande. Daar valt nog veel te leren! En degene die daar een mooi antwoord heeft mag mij gerust ‘s nachts bellen.
Grote verhalen en kleine stappen
Een andere leerervaring klinkt wellicht wat tegenstrijdig. Grote verhalen, kleine stappen. Ze kunnen niet zonder elkaar. Bij toekomstgerichte visies over onderwijs, werk, zorg en samenleven passen vergezichten. Past -uit de bekende doos- denken. Onderwerpen als een 21 werkweek, zelf-organisatie, wijkparticipatie, the pancake society, onderwijs in het hart van de samenleving vragen om een stip op de horizon. Zeg maar een ‘wow-ervaring’ van wat zou kunnen zijn. En als je niet oppast blijft het daar dan ook bij. Een wensdroom! Het zou zo mooi kunnen zijn als! Het is de creator van verhalen eigen om juist deze kant te belichten. En dat hebben we nodig! Utopische vergezichten! Maar er is meer nodig, een operator!
Operator van kleine stappen
Een groot verhaal zonder de eerste kleine stappen blijft zweven, ongrijpbaar en vluchtig. Show cases! Laten zien dat het werkt, hoe klein ook, daar begint elke vooruitgaan. En dat vraagt een heel ander talent de operator van kleine stappen vermaakt het grote verhaal tot de weg van de kleine stappen. Hoe maak je een organisatie waar medewerkers zelfsturend zijn? Hoe zorg je dat medewerkers vanuit talent en ambitie werken in plaats vanuit hun functiebeschrijving. Hoe zorg je voor die leersituatie waarin meerdere generaties vanuit hun eigen specifieke kracht (mag dat woord nog) samen leren en tot optimale prestaties komen. Hoe ziet een stadslab eruit? Wat betekenen wijkparticipatie en buurtbudgetten voor de kwaliteit van leven in de wijk?
Kleine stappen, experimenteren, leren, evalueren en weer een kleine stap. Dat is sociale innovatie en dat doet het lab. Het lab legt stapstenen tussen twee oevers zeg ik altijd. Het hier en nu en aan de overkant de toekomst. Stapstenen als rust en experimenteerplaatsen in de kolkende rivier van onzekerheid, verandering en wensdromen.
Doenkers, die denken koppelen aan direct doen. Leren door te experimenteren. Het Lab ten voeten uit!
Soms word ik wakker met een idee! Ken je dat? Je doezelt nog wat en ineens is het daar! Samen eten….de weg naar een andere samenleving! Simpele veranderingsstrategieën werken het beste. Eten doen we allemaal, koken ook! Bij ons krijgen de kippen aan het eind van de maaltijd de restjes. Wat nou als ik iets meer zou koken? Eens iemand zou uitnodigen om mee te eten? Iemand die ik nog helemaal niet ken?
En nog mooier, wat nou als iemand mij zou uitnodigen eens mee te eten! En wat nou als er bij ons in het dorp 200 gezinnen zouden zeggen ‘Gaaf, ik doe mee!’ En stel nou eens dat jij dat doet in jouw dorp, wijk, of straat! En wat nou als er ineens 200, 300, 400 mensen zouden zijn die dat in 200, 300, 400 dorpen of steden zouden doen.
Denk even mee! Het hoeft niet elke dag, maar stel één keer per week! Hoeveel mensen eten er eigenlijk alleen? Hoeveel mensen koken niet, te druk, geen zin, te veel moeite? Terwijl twee huizen verder de vuilnisbak lustig meegeniet van de maaltijd!
Hoe leuk zou het zijn om lokaal de ‘community’ beter te leren kennen? Gewoon lekker samen eten, koffie, kennismaken en weer weg. ‘No strings attached’ Voor hoeveel mensen zou het betekenen dat ze eindelijk weer eens contact hebben met een ander.
En wat nou als je dan aan de praat raakt en je hoort dat iemand eigenlijk nooit de deur uitkomt omdat vervoer ontbreekt? Of een ander die een avond weg wil, maar de oppas maar niet geregeld krijgt. Ik hoor je meedenken….of die ander met twee linkerhanden die…. of die kinderen die zo graag, maar…..
Samen eten….is meer dan zorgen dat de interne motor blijft draaien. Denk even terug aan de eerste samenlevingen. Samen eten was het moment van uitwisselen van ervaringen, van wensen, van verbinding! We hebben dat ooit verloren toen het voor de industriële samenleving handiger was dat wij in eengezinshuizen gingen wonen. Mooie kleine eenheden die makkelijker te reguleren waren. Dat heeft ons veel gebracht, maar we lijken er in doorgeschoten!
We lijken nu vooral naar de overheid en instanties te kijken in afwachting van ons eten, zorg, onderwijs en richting! Kap daar nou eens mee! Pak het initiatief terug, regel de zaken zelf! Huhhh roept hij nou op tot het wonen in een commune? Welnee, maar wel tot ‘community building’! Het terugveroveren van alles dat wij zelf samen kunnen regelen.
Zo simpel is het om zelf het stuur weer in handen te nemen. Zo leuk kan samen eten zijn! Enne doe je ogen even dicht, vorm even een beeld bij ‘Samen zorgen….de weg naar een andere samenleving! Voel je um!
Een update
Samen eten mooier is er niet. Misschien dacht je bij het lezen, maar er is best al veel op dit gebied, toch? Bijvoorbeeld thuis afgehaald of Samen eten en dat klopt gelukkig. Ik schreef het blog in september 2011 en sindsdien zijn er al veel mooie initiatieven ontstaan. En er kan natuurlijk altijd meer bij! Zo was ik onlangs bij het Dagelijks bestaan waar je op woensdagochtend om 8 uur kunt aanschuiven voor een mannenontbijt. Rond een kampvuur wel te verstaan. In een grote paella-pan ontstond iets dat het meest weg had van een omelet. Heerlijk! Na het ontbijt worden de klussen van de dag besproken en gaat men aan het werk. Een mooie samenkomst. Zo simpel kan het zijn, eten en tijd nemen voor elkaar.
Open tafel
Mooie initiatieven! Zelf broed ik op een ‘open tafel’ Eén keer per week vroeg in de ochtend! Koffie en zien wie en wat er komt. Een gesprek, een vraag, misschien een idee, lokaal gericht … zeg maar een dorpsplein 3.0. Kijken hoe dat vorm kan krijgen. En welke aansprekende initiatieven ken jij?
9 mei 2014. Buiten wisselen regen, wind en zonneschijn elkaar af. Een prima dag voor een expeditie! Raadsleden van de gemeente Zutphen verzilverden het cadeau dat hen door het CVJO was aangeboden. Een expeditie naar een nieuwe, net andere, raadsperiode in Zutphen. Dichter bij de inwoners, samen de gemeenschap ontwikkelen. Niet beslissen over, maar beslissen met elkaar.
Het team ‘De nieuwe overheid’ stelde een, op het eerste oog simpele aanpak voor, voor een lokale overheid, die meer in dialoog en interactie met haar inwoners, meer gelijkwaardig en samen, ‘dichter bij de burger’ wil besluiten. Dichterbij te verstaan als het voorbereiden van beleid en besluiten in dialoog met én als het even kan op een locatie die recht doet aan het onderwerp. Besluiten nemen over cultuur? Dan gaan we naar één van de cultuurhuizen. U snapt hem! Inhoud en plek worden naadloos aan elkaar verbonden. Het team won glansrijk en verkreeg daarmee de beschikbaar gestelde adviestijd om weg te geven als cadeau, om zo het voorgestelde concept verder uit te werken. De gemeenteraad van Zutphen, en dus eigenlijk de gemeenschap van Zutphen kreeg het cadeau aangeboden en daarmee de uitnodiging op expeditie te gaan.
Net even anders dan het gebruikelijke. Een expeditie heeft een duidelijk doel, een echte ambitie, veel onbekendheid, onzekerheid en een aanpak die het midden houdt tussen experiment en een well educated guess. Na een korte inleiding gingen de raadsleden de straat op met een simpele doch duidelijke opdracht:
Praat met een inwoner en vraag welke droom hij of zij morgen gerealiseerd wil zien,
Vraag welke bijdrage de inwoner zelf zou willen leveren,
En onder welke condities,
Neem vervolgens de inwoner mee en verzorg een 2 minuten duo-presentatie.
Ik hoor je denken: ‘wat is hier bijzonder aan? Dat doen raadsleden toch dagelijks’ Jazeker! Klopt, maar nu moest het in de korte tijd die beschikbaar was. En in duopresentatie met de inwoner, samen dromen verwoorden. Er daardoor ontstond een mooie dialoog tussen inwoners en partijen. Bijzonder was het grote aantal jongeren dat bereid was om mee te gaan om duidelijkheid te geven over hun wensen. Duidelijk en openhartig spraken zij over hun ideeën en wensen. Boodschap: ‘neem ons serieus, geef ons een platform’. Vandaag kregen ze dat van de aanwezige raadsleden. De thema’s varieerden van ontmoetingsruimte voor de jeugd, het 18+ drankbeleid tot de roep om een jongerenraad om mee te denken met de Raad. De jeugd bleek tijdens deze pressure cooker als vanzelf een drijvende kracht om van gemeente naar gemeenschap te komen.
Gewoon doen in kleine stappen
De expeditie voelde voor alle betrokkenen als een mooie opstap naar een vervolg. En was als bijvangst een leuke teambuilding voor de nieuwe raadsleden. Kortom een mooi resultaat! In expeditietermen gesproken: een weg om te vervolgen. Kleine maar doelgerichte stappen, geen grote verhalen, maar gewoon doen! Hoe nu verder? De tijdens de evaluatie gemaakte opmerkingen geven richting:
–Niet alleen bij vragen laten, maar burgers blijven betrekken. –Direct bij de start van het traject, niet aan het einde. Het vervolgens ook echt samen willen doen. -Naast elkaar in plaats van tegenover elkaar. –Meer diversiteit brengen in de betrokken groeperingen en leeftijden. -Uit de kleine gouden cirkel van de altijd meepratende inwoners breken! Echt op locatie deze mensen vinden! – Of het nou burgerparticipatie of overheidsparticipatie wordt … gewoon doen en laten zien! -Een echte jongerenraad formeren, zodat wij (de jongeren) kunnen werken aan onze toekomst. -De jeugd echt de ruimte geven! -samen oplossingen zoeken zorgt dat de essentie weer in focus komt, en niet de regels of de uitvoering. –De jongeren en raadsleden kunnen veel van elkaar leren. De hele raadsperiode contact houden, elkaar coachen’
Het antwoord op de vraag ‘Hoe krijgen we de gemeente naar een gemeenschap die past in deze tijd?‘ lijkt duidelijk! Gewoon door te doen. Op locatie vergaderen, vindplaats-gericht werken. Samen op pad, experimenteren en leren. Nieuwe praat- en denkplekken creëren. Vertrouwen geven. Een brede diversiteit aan belanghebbende betrekken. En er valt veel af te kijken. Er zijn al veel mooie voorbeelden. blijkt uit de opsomming van Tegenlicht, ook in Zutphen. Kijk eens naar de procesgang van de initiatieven in Ulrum of in Kloosterburen. Ontwikkelingen dichtbij en met de inwoners. Kleine stapjes, leveren een sprong voorwaarts.
En de gemeenteraad van de toekomst? Die staat al voor je getuigende de betrokkenheid van de jongeren en de tweet van de 16 jarige Wieke ‘Politiek is wel cool! #ExpZutphen’
Jongerenraad
Als afsluiter. Zou het niet geweldig zijn als in het jaar dat het World Forum for Democracy zijn focus legt op de jeugd om de democratie te revitaliseren, Zutphen dat gewoon doet!
Meer info over het trendspel of expeditie? Even bellen! (Hems Zwier, 0621100891)
De moestuin, de nieuwe trend in sociale Innovatie. Kent u ze al de ‘vierkante-meter-moestuin’, de verticale moestuin, en niet te vergeten de urban gardeners op brandtrappen? De meeste bent u vast al tegengekomen. De vierkantemeter moestuin gaat nu mainstream in de tuincentra. Echt nieuw zijn de dakmoestuinen. Lekker je hele dak veranderen in een gezellige en voedzame fruit en groentetuin. We willen weer zicht op het totale wordingsproces van ons voedsel. De zorg voor de bereiding van ons voedsel begint niet meer in de keuken, maar start in de moestuin!
Wat eten we eigenlijk, wat steken we dagelijks in ons mond, hoe veilig is dat eigenlijk? Smaak-wise zijn we er snel uit. Een tomaat uit eigen tuin, smaakt beter dan een tomaat van de discountsuper. Zelfs als deze grootgrutter de mooiste prijzen krijgt voor het meest verse groenten en fruit.
Zen en de kunst van het tuinen
Smaak en voedselveiligheid zijn belangrijke redenen om zo’n vierkante meter bak op het balkon te planten. Of is er meer? Het werken in een moestuin kan heel zen zijn. Het geeft rust dat het werken op de vierkante meter. Mindful gardening de nieuwe trend. De dagelijkse routine van zaaien, wieden, oogsten. Een kalme routine en structuur voor onze jachtige levens.
Het invoeren van groenten uit Brazilië of aardbeien uit Spanje is vervoer-technisch natuurlijk van de zotten. Ooit schreef ik dat de nieuwe boer dat vast beter kan, een soort lokale buurtboer! Nu zijn we hard op weg onze eigen boer te worden. En heb je al niet zelf een moestuin dan komt er wel een in de buurt. Binnenkort heeft elke buurt of straat zijn eigen moestuin. Lekker met elkaar socializen in de buurtmoestuin. Lekker tuinen op basis van je eigen (en natuurlijke) talent. De één een echte zaaier, de ander een noeste wieder en ja hoor u voelt hem al de volgende een ijverige oogster.
Buurtvarken the next step?
Leuk toch zo’n buurttuin? Even Google induiken en je hebt een actuele verzameling van buurtvlijt. Natuurlijk gaat die lokale tuin zich verbinden met andere tuinen, wordt een onderdeel van een groeiende community. Buurttuin 3.0. Na de relatief eenvoudige groenten en fruitteelt doen het eerste buurtvarken, de buurtkoe en de buurtkippen hun intreden. Iets lastiger wellicht, maar het levert uitstekend vlees en goede mest voor de buurttuin. Vermoedelijk trekt de Keuringsdienst van Waren zich nu de haren uit het hoofd.
Als je tussen je oogharen doorkijkt zie je het nieuwe bindmiddel van de participatiemaatschappij. ‘Ga jij nog tuinen vanavond’ wordt een niet meer weg te denken pick-up-line de komende jaren! Het nieuwe tuinen levert een hoop zinvol en maatschappelijk nuttig werk op. In tegenstelling tot het rondlopen met de papierprikker draag je bij aan de voedselketen van jouw buurtgenoten. Educatief is het prettig dat kinderen weer herkennen wat ze eten. Hoe vies je ook een spruitje mag vinden, het verzorgen, weten hoe het groeit kan zomaar de smaak veranderen. En wat zou er gebeuren als de voedselbanken hun eigen netwerk van aanleverende buurttuinen creëren.
Voedselregie als trend
Ligt daar misschien het echte zen van de moestuin? Een bijdrage leveren aan één van de meest essentiële behoeften van de mens; gezond voedsel! Begrijpen hoe het werkt, het zien groeien, het terugpakken van de regie over ons voedsel en de voedselveiligheid.
Bijzonder om te doordenken! Sociale innovatie in de moestuin! Niet terug naar het oude en de ‘vroeger-was-alles-beter’-gedachte, maar denken in een opwaartse spiraal, oude principes, maar dan één niveau hoger. Het ontstaan van de moestuin 3.0 met bijbehorende communities en ‘how to’-YouTubes.
Pop up restaurants
Voor je het weet nemen we de volgende stap, het samen eten in de buurt. Kleine pop up restaurants, met het voedsel uit de buurttuinen. Samen eten, doet samen leven. Buurttuin en het buurt-pop-up-restaurant als nieuwe bindmiddelen voor de zich hergroeperende samenleving.
Kan dat zomaar? Ja, dat kan! Misschien hebben we wat regelluwe zones nodig, een gemeente die wat meedenkt, maar het kan. Breekt de hel los bij de voedselproducenten? Zo’n vaart zal het niet lopen. Het geeft wel het juiste signaal af, consumenten willen weten wat ze eten! Willen regie en ransparantie in hun voedselketen.
9 mei 2014. Buiten wisselen regen, wind en zonneschijn elkaar af. Een prima dag voor een expeditie! Raadsleden van de gemeente Zutphen verzilverden het cadeau dat hen door het CVJO was aangeboden. Een expeditie naar een nieuwe, net andere, raadsperiode in Zutphen. Dichter bij de inwoners, samen de gemeenschap ontwikkelen. Niet beslissen over, maar beslissen met elkaar.
