Het is lente! Eindelijk! Een zucht van verlichting gaat door de natuur. Bloesem knalt uit knoppen. Mooi zoals de natuur altijd het juiste moment weet te vinden. Daar is de mens al jaren naar op zoek. Elke veranderaar, vernieuwer, innovator, incubator, inspirator, navigator voorzien van modernistische kretologie zoekt naar dat juiste moment! De heilige graal van verandering!

Voorbij de hype van magische momenten
Zo nu en dan lukt het om dit magische moment te hypen. De wensdroom of frustratie van velen te voorzien van een bijna magisch etiket. Onder het uitroepen van: ‘Dit is het’ gaat een zucht van verlichting door vernieuwend Nederland. Eindelijk daar is de epistemologische breuk. De breuk met het oude! Het licht aan de horizon, een einde aan de systeemcrises.

Het zou te ver voeren om alle hypes van de laatste 5 jaar te benoemen en op hun waarde te schatten. Pakken we er twee! Het nieuwe werken en sociale innovatie. De eerste omdat het een mooi voorbeeld is van hoe een prima gedachte als ‘laten wij het werk vernieuwen’ uiteindelijk bij het vuil gezet werd omdat het vooral over gadgets, ruimtebesparing en social media workshops leek te gaan. De hype van ‘Het Nieuwe Werken’ brengt nu niemand meer op de been.

Jammer, want het veranderingspotentieel was enorm en is nog steeds hard nodig. Het huidige tijdsgewricht vraagt om een ‘nieuw werken’, maar dan vooral gericht op dieper liggende vragen. Wat is werk eigenlijk, hoe verdeel je het, hoe innoveer je het? Of beter hoe zorg je dat gezien de vraagstukken van nu ….datgene wat wij ‘werk’ noemen er op aan blijft sluiten. Zeg maar eerst eens terug naar de essentie; ‘voor welk probleem of welke ambitie levert werk eigenlijk de oplossing’?

Voel je um? Leg werk eens aan tegen zorg, tegen educatie, tegen kwaliteit van leven, tegen duurzaamheid, tegen de droom van de kinderen van onze kinderen, dan praten we over een andere essentie en andere oplossingen! Dan spreek je over inbedding van het nieuwe werken in de vraagstukken van nu! Dan spreek je over integraal kijken naar de wereld van nu.

Sociale innovatie een vlucht naar voren?
Sociale innovatie lijkt het nieuwe ‘Het Nieuwe Werken’. De vlucht voorwaarts naar een nieuw concept. Gemakkelijk, want sociale innovatie kent vele gezichten en definities. En zoals de roeptoeters ons doen geloven ‘de tijd is er helemaal rijp voor’. Dat laatste is ook zo! De huidige systeemcrises maken dat links, rechts en in het midden ruimte ontstaat voor de gedachte dat het anders moet. Dat we nu vooral de huidige crises moeten dempen en naarstig op zoek moeten naar die fundamenteel andere setting, die maakt dat we echt op weg kunnen naar nieuwe elkaar voedende systemen. Het begrip sociale innovatie bestaat al jaren en kent een forse theoretische basis. Toch vraagt het om een definitie.

Sociale Innovatie een definitie
Laten we er de ‘Guide to Social Innovation’ van de EU eens bij pakken. Direct op de eerste pagina:

Social innovation can be defined as the development and implementation of new ideas (products, services and models) to meet social needs and create new social relationships or collaborations. It represents new responses to pressing social demands, which affect the process of social interactions. It is aimed at improving human well-being. Social innovations are innovations that are social in both their ends and their means. They are innovations that are not only good for society but also enhance individuals’ capacity to act.

Kijk daar hou ik van! Ambitie! Helemaal van deze tijd zou ik zeggen. Sociale innovatie is dus meer dan een tooltje van het HRM department. Sociale innovatie gaat over verandering van systemen, het weven van nieuwe verbanden. De EU guide vervolgt:
Social innovation describes the entire process by which new responses to social needs are developed in order to deliver better social outcomes. This process is composed of four main elements:
– Identification of new/unmet/inadequately met social needs;
– Development of new solutions in response to these social needs;
– Evaluation of the effectiveness of new solutions in meeting social needs;
– Scaling up of effective social innovations.

Simpel, maar niet eenvoudig! Laten we deze definitie en uitwerking nou eens even gebruiken. Zo breng je de hype tot rust. Sociale Innovatie vraagt om een proces dat deze uitdaging kan dragen zonder het proces te verstoren. Het vraagt om een proces waarbij top/down en bottom/up elkaar vinden (Appreciative Inquiry levert zo’n aanpak).

Begin klein en laat het groeien
Even terug naar het begin! Lente! Kijk naar de natuur! Laat je inspireren! Begin klein en laat het groeien! Zelfs de grootste systemen beginnen als een klein knopje. Een prachtig bloesemende boom is niet meer dan een totaal van kleine bloeiende bloempjes. Geef regelvrije ruimte, steun nieuwe initiatieven, faciliteer, schenk aandacht zonder teveel voorwaarden. Evalueer, prototype, pionier, ‘fail fast’ dat is het nieuwe vernieuwen!

Zet u niet vast in grootste transitie en transformatieplannen. Laat de teugels van controle vieren en geniet van het resultaat! Ga met lef de zoektocht aan! Geef de ruimte aan de ‘grassroots’, stuur met een pink en zie daar …… de kracht van sociale innovatie!