Category Archives: Social Innovation

Sociale innovatie …voorbij de hype begint het vertrouwen!

Appreciative Inquiry, Blogs, Front Page, Het Nieuwe Werken, Social Innovation, Social Innovation Lab, Society 3.0, Transformatie

fotoHet is lente! Eindelijk! Een zucht van verlichting gaat door de natuur. Bloesem knalt uit knoppen. Mooi zoals de natuur altijd het juiste moment weet te vinden. Daar is de mens al jaren naar op zoek. Elke veranderaar, vernieuwer, innovator, incubator, inspirator, navigator voorzien van modernistische kretologie zoekt naar dat juiste moment! De heilige graal van verandering!

Voorbij de hype van magische momenten
Zo nu en dan lukt het om dit magische moment te hypen. De wensdroom of frustratie van velen te voorzien van een bijna magisch etiket. Onder het uitroepen van: ‘Dit is het’ gaat een zucht van verlichting door vernieuwend Nederland. Eindelijk daar is de epistemologische breuk. De breuk met het oude! Het licht aan de horizon, een einde aan de systeemcrises.

Het zou te ver voeren om alle hypes van de laatste 5 jaar te benoemen en op hun waarde te schatten. Pakken we er twee! Het nieuwe werken en sociale innovatie. De eerste omdat het een mooi voorbeeld is van hoe een prima gedachte als ‘laten wij het werk vernieuwen’ uiteindelijk bij het vuil gezet werd omdat het vooral over gadgets, ruimtebesparing en social media workshops leek te gaan. De hype van ‘Het Nieuwe Werken’ brengt nu niemand meer op de been.

Jammer, want het veranderingspotentieel was enorm en is nog steeds hard nodig. Het huidige tijdsgewricht vraagt om een ‘nieuw werken’, maar dan vooral gericht op dieper liggende vragen. Wat is werk eigenlijk, hoe verdeel je het, hoe innoveer je het? Of beter hoe zorg je dat gezien de vraagstukken van nu ….datgene wat wij ‘werk’ noemen er op aan blijft sluiten. Zeg maar eerst eens terug naar de essentie; ‘voor welk probleem of welke ambitie levert werk eigenlijk de oplossing’?

Voel je um? Leg werk eens aan tegen zorg, tegen educatie, tegen kwaliteit van leven, tegen duurzaamheid, tegen de droom van de kinderen van onze kinderen, dan praten we over een andere essentie en andere oplossingen! Dan spreek je over inbedding van het nieuwe werken in de vraagstukken van nu! Dan spreek je over integraal kijken naar de wereld van nu.

Sociale innovatie een vlucht naar voren?
Sociale innovatie lijkt het nieuwe ‘Het Nieuwe Werken’. De vlucht voorwaarts naar een nieuw concept. Gemakkelijk, want sociale innovatie kent vele gezichten en definities. En zoals de roeptoeters ons doen geloven ‘de tijd is er helemaal rijp voor’. Dat laatste is ook zo! De huidige systeemcrises maken dat links, rechts en in het midden ruimte ontstaat voor de gedachte dat het anders moet. Dat we nu vooral de huidige crises moeten dempen en naarstig op zoek moeten naar die fundamenteel andere setting, die maakt dat we echt op weg kunnen naar nieuwe elkaar voedende systemen. Het begrip sociale innovatie bestaat al jaren en kent een forse theoretische basis. Toch vraagt het om een definitie.

Sociale Innovatie een definitie
Laten we er de ‘Guide to Social Innovation’ van de EU eens bij pakken. Direct op de eerste pagina:

Social innovation can be defined as the development and implementation of new ideas (products, services and models) to meet social needs and create new social relationships or collaborations. It represents new responses to pressing social demands, which affect the process of social interactions. It is aimed at improving human well-being. Social innovations are innovations that are social in both their ends and their means. They are innovations that are not only good for society but also enhance individuals’ capacity to act.

Kijk daar hou ik van! Ambitie! Helemaal van deze tijd zou ik zeggen. Sociale innovatie is dus meer dan een tooltje van het HRM department. Sociale innovatie gaat over verandering van systemen, het weven van nieuwe verbanden. De EU guide vervolgt:
Social innovation describes the entire process by which new responses to social needs are developed in order to deliver better social outcomes. This process is composed of four main elements:
– Identification of new/unmet/inadequately met social needs;
– Development of new solutions in response to these social needs;
– Evaluation of the effectiveness of new solutions in meeting social needs;
– Scaling up of effective social innovations.

Simpel, maar niet eenvoudig! Laten we deze definitie en uitwerking nou eens even gebruiken. Zo breng je de hype tot rust. Sociale Innovatie vraagt om een proces dat deze uitdaging kan dragen zonder het proces te verstoren. Het vraagt om een proces waarbij top/down en bottom/up elkaar vinden (Appreciative Inquiry levert zo’n aanpak).

Begin klein en laat het groeien
Even terug naar het begin! Lente! Kijk naar de natuur! Laat je inspireren! Begin klein en laat het groeien! Zelfs de grootste systemen beginnen als een klein knopje. Een prachtig bloesemende boom is niet meer dan een totaal van kleine bloeiende bloempjes. Geef regelvrije ruimte, steun nieuwe initiatieven, faciliteer, schenk aandacht zonder teveel voorwaarden. Evalueer, prototype, pionier, ‘fail fast’ dat is het nieuwe vernieuwen!

Zet u niet vast in grootste transitie en transformatieplannen. Laat de teugels van controle vieren en geniet van het resultaat! Ga met lef de zoektocht aan! Geef de ruimte aan de ‘grassroots’, stuur met een pink en zie daar …… de kracht van sociale innovatie!

De 21ste eeuw….de essentie als koersbepaler!

Blogs, Leiderschap, Social Innovation, Society 3.0, ,

Ondernemen in de 21ste eeuw. Wat is dat? Is dat anders? Is dat nu zo anders dan in de 20ste. Natuurlijk ben ik de eerste die roept dat we op dit moment knabbelen aan een epistemologisch breukvlak. Zeg maar zo’n tijd waarop je later terugkijkt en denkt…toen werd alles anders.

Anders maar wat dan, hoe dan? Nemen we afscheid van de meer op angst en wantrouwen gerichte controlestructuren? Gaan we van in detail geschreven wetgeving, naar generieke of generatieve wetgeving. Van zware protocollen, naar raamwerken waarbinnen professionals vanuit eigen verantwoordelijkheid en betrokkenheid kunnen excelleren? Van hiërarchisch ingerichte piramidevormige organisaties, naar platte netwerkorganisaties. Van functiebeschrijving, naar functiedrives met een focus op intrinsieke motivatie in plaats van extrinsieke beloning.

Gaan we naar een globale verbondenheid met een lokale gerichtheid. Think global, act local? En steeds duurzamer! Niet omdat het lekker groen en populair is, er subsidiemogelijkheden te over zijn, maar omdat het besef doordringt dat het de enige weg is richting een solide, aangename en kwalitatief hoogwaardige toekomst! Het besef dat het economisch niet meer ‘uit kan’ om niet duurzaam te produceren, te organiseren en te leren. Een uitdaging en kans voor ondernemers. Het begrip duurzaam echt inhoud geven!

Maar wat vraagt dat dan van ondernemers in de 21ste eeuw. Wordt de werkelijkheid zo anders dat er andere vaardigheden nodig zijn? Ik denk het wel! Ik denk dat het steeds belangrijker wordt om vanuit de essentie te denken, te werken. Jouw essentie. Dat klinkt misschien zen, maar het is wezenlijk. De steeds sneller veranderende samenleving vraagt steeds meer van de mens als situationeel dier. Degene die vanuit zijn essentie, talent en kracht opereert heeft het makkelijker. Dat geldt voor de mens, maar ook voor organisaties, misschien wel samenlevingen.

Essentie de nieuwe koersbepaler
Denken vanuit jouw essentie is de beste koersbepaler die er is. Essentie, wie ben ik, waar wil ik mij mee verbinden. Waar laat ik mijn talent en kracht op los. En als dit net even te soft in je oren klinkt, mag deze trits ook:’ Essentie, ambitie, missie’
Het klinkt zo logisch. Toch begint het nu pas echt mee te spelen bij de aanstormende generaties. Maar ook bij de ‘above 40 generatie’ die klaar is met het oude strak gestuurde, gecontroleerde werken en zoekt naar nieuwe uitdagingen.

Maar wat vraagt dat dan, je hebt de essentie te pakken en dan? Misschien is vertrouwen wel de belangrijkste smeerolie, het nieuwe geld van de 21ste eeuw. Vertrouwen in eigen kunnen, de ladder durven te beklimmen zonder het eind te zien. Durven te reizen, weten waar je naar toe wilt, maar niet van dag tot dag alles dicht plannen. Durven los te laten en te voorzien in lege ruimte. Ruimte waarin nieuwe dingen kunnen ontstaan. Einstein zei het al:’ Alles ontstaat vanuit de leegte’. De 21ste eeuw wordt misschien wel een ‘intuïtieve eeuw’. Meer op gevoel, minder via de schijn van de ratio.

Transformatie heeft een ecosysteem nodig
Ik hoor je denken: ‘Dus niet meer alles plannen en dicht regelen’. Nee, verbinden met je lot, missie en dan durven experimenteren. Kleine experimenten durven aangaan, die mogen mislukken, soms zelfs moeten mislukken. Experimenteren, leren, leren experimenteren. En samen, niet alleen. Transformatie heeft een ecosysteem nodig. Een plek om te gedijen, een plek van uitwisseling en creatieve bevruchting. Steeds meer zie je deze broedplaatsen ontstaan! Bezoek die co-working spaces, fysiek of virtueel. Kijk uit naar de ‘third spaces’ die de fysieke ontmoeting combineren met de virtuele. Co-creëren tijdens fysieke ontmoetingen, tegelijkertijd verbonden met virtueel aanwezige gasten, die meekijken, meepraten en meedenken. De ‘Third Space’ wordt een geheel nieuwe werkelijkheid! Neem eens een moment om je een voorstelling te maken van de kracht van die verbonden netwerken.

Maar het begint allemaal bij een haarscherp beeld van jouw essentie, jouw missie en het cultiveren van jouw talent en kracht. Dat brengt je de rust die je nodig hebt om echt te kunnen acteren in de vermeende onrust van de 21ste eeuw.

Verander de wereld….begin bij de taal!

Blogs, Leiderschap, Social Innovation, Social Innovation Lab, Society 3.0, Storytelling, Transformatie, Waarden, , ,

taalOchtend. In de zon, schommelbank. Ik denk aan taal, wat is taal? Wat doet het, wat maakt het? Kun je een wereld kennen zonder de tussenkomst van taal? Ooit bij stilgestaan wat er is ……. als er geen taal is?
Ik hoor je denken ‘een filosofische discussie’. En waarschijnlijk is het dat ook. Ik daag je uit! Ga eens zitten, lekker in de zon, ontspannen en schakel ‘taal’ even uit. Voor de Apple-denkers klik op het appeltje en klik op ‘forceer stop’. De windows-minded sluiten hun vensters.

Voel je het al? Kijk eens rond zonder taal te geven aan dat wat je ziet. Ervaar eens dat wat er werkelijk is. Kun je nog kijken zonder er direct enige betekenis aan toe te kennen. Stoel, gras, kippen, buurman met bladblazer! Huh, buurman met bladblazer? Merk je hoe moeilijk het is om taal uit te schakelen. Te zijn, te ervaren zonder woorden.

Taal, niet meer dan een afspraak
Lastig! Want zoals mij dochter van dertien laatst zei: ‘Wat nou als we hadden afgesproken dat huis boot was en gras blauw?’ En daar heeft ze een punt! Boeiend! Sta je er wel eens bij stil? Dat taal niet meer is dan een afspraak! Natuurlijk, een afspraak van eeuwen, diep geworteld in culturele verworvenheden.
Taal een afspraak? Of een geheim verbond tussen individuen om te duiden, te weten wie er bij hoort en wie niet? Taal als specie om de fundamenten van de eerste culturele stammen te metselen. Bijzonder dat waar we vroeger vooral instinctmatig door het leven dartelden, we nu de taal hebben als onafscheidelijke kameraad.

Taal, meer dan woorden alleen
Taal, als zuurstof voor het maatschappelijk handelen. Weg taal, weg afspraken, weg maatschappelijk bestel. Denk dat eens door! Kan iets of iemand veranderen zonder dat de taal verandert? Of verandert iets of iemand doordat de taal verandert? Wat is er eerder de taalkip of het taalei?
Taal is dat geschreven, gedacht of zijn het beelden? Denken in Youtubes, instagram, beeldiconen. Beeldtaal! Of geluid, muziek! Zie je de prachtige verwevenheid van de ‘culturele taal’ voor al onze zintuigen! Stel je die erfenis van eeuwenlange culturele verworvenheden of ballast eens voor. Zie het kasteel van het bestaande, de slotgrachten van het oude, de kanonnen van al het vastgelegde in taal, beeld en geluid. En dat zijn nog maar drie elementen van de taal waarin wij leven! Loop al je zintuigen eens na en realiseer je eens de taal die zij met zich meedragen! De afspraken, de stille dragers van ons cultureel erfgoed.

Verander de taal, verander de wereld
Voel mee met de hijgende veranderaar die zo vaak aan het kortste eind trekt. Zie de reorganisaties elkaar opvolgen als een varkenscyclus zonder enig resultaat. Ervaar de Manager die zijn bol kaal trekt bij het zien van de volgende mislukte verandering! Zie de voorgestelde vernieuwingen gebeiteld in oude beleidstaal en dito notities! Politieke programma’s vol met taal van verloren generaties. Als de taal zo verankerd is in en tussen mensen wordt deze dan niet achteloos gebruikt?
Laten we het verwoorden, verbeelden van verandering niet te makkelijk over aan professionals, zonder ons af te vragen hoe de essentie te vatten in een nieuwe essentiële taal? Zou bij elke verandering niet de vraag moeten zijn….welke nieuwe taal dat oplevert? Niet alleen in geschrift, maar gericht op alle zintuigen! Nieuwe afspraken gemaakt in verse nog plastische disruptieve taal! Geef vorm aan die meanderende rivier van vooruitgang!

Ik daag u uit ga eens op onderzoek naar die nieuwe taal! Ga met respect voor het oude op jacht naar het nieuwe! Schrap, creëer, voeg toe, verwijder, schrap alle overbodigheid ballast, kom tot de essentiële taal van verandering.

Het Nieuwe Werken: Game over? Or next level!

Blogs, Het Nieuwe Werken, Social Innovation, Transformatie, Waarden, , ,

Arbeidsellende Het Nieuwe Werken: Game over? Of next level!In de auto, radio aan. Twee nieuwsrubrieken volgen elkaar kabbelend op. Ineens realiseer ik mij de tegenstrijdigheid. De ene rubriek geeft aan dat werknemers boven de veertig oud en versleten zijn. De andere dat werknemers boven de zestig zolang mogelijk in dienst moeten blijven. Natuurlijk met bijpassende contractvormen en niet te lang doorbetalen bij ziekte. Ik denk ‘Je zou maar tussen de veertig en zestig zijn’. Overigens blijken twintigers en dertigers massaal hun burn-out te genieten. Zo heeft elke categorie zijn eigen arbeidsellende! De vraag blijft waarom we niet in staat zijn integraal te denken als het over zulke belangrijke thema’s gaat.

Los denderende trends

Trends in ‘denken over werk’ denderen geheel los van elkaar op ons af. Neem het Nieuwe Werken dat inmiddels voor een beetje frontliner alweer passé verklaard is. Of het langer doorwerken, voor velen tegen wil en dank. Of neem de angst voor de reductie van ons arbeidspotentieel, als in de naderende donkere wolk van de vergrijzing. En tenslotte de trend dat de gemiddelde werkgever de medewerker steeds jonger van het stempel oud voorziet. Oud als in niet creatief, niet flexibel, maar wel ziek, zwak en misselijk. Trends die allemaal waar lijken en allemaal met een stevige korrel zout genomen moeten worden. De toekomst creëert haar eigen oplossingen immers, niet gehinderd door de wetmatigheden van de huidige tijd.

Het Nieuwe Werken, een onzinnige container

Het Nieuwe Werken zou, als je de term mag geloven, het panacee zijn voor alle ‘arbeidsellende’, een einde aan het geïndustrialiseerde werk-denken. Het nieuwe als in beter, mooier en mensvriendelijker. Een mooi wereldbeschouwend kader voor ons werken in de eenentwintigste eeuw. De arbeidsfilosofie van deze eeuw!

Dat zou het kunnen zijn! Helaas komen we nog niet veel verder dan totaal versplinterde visies op (thuis)werken, het gebruik van digitalegadgets, social media en het anders inzetten van kantoorruimte. Natuurlijk zijn er stromingen die voorzichtig verder gaan, die een ‘andere cultuur’ propageren, een andere managementstijl en een poging wagen om tot nieuwe organiserende principes te komen. Maar zonder de wijsheid in pacht te hebben, het blijft behelpen en nieuwe versluierende termen als Samen Slimmer Werken helpen daar niet bij.

Wat nou als Het Nieuwe Werken een echt integrale visie zou zijn?

Wat nou als Het Nieuwe Werken zou gaan over een integrale visie op maatschappelijke trends, technologische vooruitgang en de zich verder ontwikkelende mens? Wat nou als Het Nieuwe Werken aandacht zou besteden aan de kracht van diversiteit en het beter verbinden van generaties en culturen? Wat nou als het gaat over organisaties die werknemers delen om hun kracht en talent het beste tot zijn recht te laten komen? Wat nou als de overheid meedenkt door regelvrije ruimte te creëren voor initiatieven die dit integraal denken in zich dragen? Wat nou als de belastingwetgeving zou ontstaan vanuit dit ‘nieuwe denken over werk’ in plaats vanuit het oude? Wat nou als we de mens als uitgangspunt nemen en uitgaan van een ‘leven lang leren’ en een ‘leven lang werken’? Wat nou als werken en zorgen als onderdelen van één integrale visie op de duurzaam werkende of beter levende mens gezien worden? Wat nou als we uit onze verkokerde visies stappen en echt met oog voor diversiteit en verschillen de toekomst van de werkende mens waarderend zouden onderzoeken?

Niet om er vuistdikke rapporten over te schrijven, maar om het direct toe te passen! Dat hoeft niet groots en meeslepend, dat kan klein beginnen. Niet vanuit functie of organisatie denken, maar vanuit de wens om toekomstvaste leuke, effectieve, talentontplooiende situaties te creëren. Iedereen heeft een visie op ‘optimaal werk’, waarbij eigen kracht en talent zich maximaal ontplooien en hand in hand gaan met een enorme lolfactor en het organisatiebelang. Stel je het eens even voor. Pak een vel papier en beschrijf of teken het eens. Ik hoor u denken…ehhhh….inderdaad u heeft die visie ook!

Rekent u even mee

Stel nou dat al die individuele optimale belevingen gericht zouden kunnen worden op het belang van de organisatie en misschien zelfs maatschappelijk belang. Stel nou dat je voorbij de angst van gebrek aan controle zou gaan. Dat je zou zeggen: Dat Nieuwe Werken dat ontwerpen we samen! Dat ontwerpen we vanuit een integrale waardering van een leven lang leren en werken. Kijk, dan hebben we het ergens over! Dat zou Nieuw Werken zijn!

Dit blog verscheen eerder op www.hetnieuwewerkenblog.nl