Zondagochtend vroeg, koffie! Ik zie een tweet voorbij komen van Tony Bosma over ‘the 21-urige werkweek’. Klik de link open en tref een blog en korte video. Boeiend! In mindere tijden werken we dubbel zo hard uit angst om arm te worden. Het blog en de video stelt daar een ’21-urige werkweek’ tegenover. Utopie of nieuwe werkelijkheid?

Mooie vraag! Hou even de gedachte vast dat ‘je de problemen veroorzaakt binnen een bepaald paradigma (40-urige werkweek) niet kunt oplossen binnen hetzelfde paradigma’. Tegenwoordig een van Einsteins meest aangehaalde stellingen.

Wat zou het nu betekenen, deze utopische stelling van een 21-urige werkweek. Het begint allemaal bij het herdefiniëren van het begrip werk. Werk gaat nu voornamelijk over betaald werk in dienstverband. Een bepaalde klus, met een bepaalde uitkomst en een bepaalde waardering.

Utopisch of juist niet?

Hoe utopisch is het idee nog als wij ons beperkte beeld van werktijd ontkoppelen en herwaarderen naar tijd en kwaliteit. Zoals een van de sprekers uit de video opmerkt ‘wij werken hard aan zaken waar niemand op zit te wachten’. Aan de andere kant groeien de problemen rond goed onderwijs, goede zorg, kwaliteit van de woonomgeving en verantwoorde gebiedsontwikkeling.

Een groeiend leger aan vrijwilligers probeert inmiddels de gaten te dichten die binnen het paradigma van de 40-urige werkweek niet meer te dichten zijn. In geld valt er blijkbaar niet langer te betalen voor goed onderwijs, goede zorg en ga zo maar door. Het is te duur, maar vooral, we hebben het teveel en te gecompliceerd geïnstitutionaliseerd.

Door de overheid wordt hard bezuinigd, niet dat men het niet belangrijk vindt, maar het is onbetaalbaar is de boodschap! Bezuinigen kan hier ook betekenen het teruggeven van de verantwoordelijkheid. Bezuinigen betekent zeker het ‘ontregelen’ van de regels en het bieden van meer vrijheid voor een andere invulling!

We kantelen verder

Duidelijk is dat de burger weer aan de bak mag, zelfs moet, op terreinen waar instituties het niet langer kunnen oplossen. Het sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw omgedraaide model tussen de hoeveelheid vrijwilligers (hoog) en professionals (laag) kantelt verder. Burgers lijken weer bereid tot inzet daar waar ze zien dat overheden en instituties het niet langer alleen kunnen oplossen.

Wat nou als we dat ondersteunen….door te denken in de 21-urige werkweek! De meesten mensen willen ‘aanpakken’ als ze de ruimte krijgen en meer invloed kunnen uitoefenen op hun directe woon/werk en leefomgeving. Het in de UK uitgevoerde programma van Nesta ‘Big green challenge’ rond CO2-uitstoot is daar een heel goed voorbeeld van. Lees het rapport Mass Localism ‘a way to help small communities solve big social challenges’ eens. Het ei van Columbus is zeker nog niet gevonden, maar de resultaten zijn veelbelovend. Het laat mooi de huidige worsteling zien tussen Nationale programma’s en lokale oplossingen. Hou deze oplossingen eens tegen het licht van een 21-urige werkweek. Pas ze eens toe op onderwijs, zorg, veiligheid en gebiedsontwikkeling.

Sociale overwaarde en nieuwe waardesystemen

Voeg dit eens bij het anders uitruilen van waarde en betalen met ‘sociale overwaarde’. Herontdekking van de Barter’s Economy zeg maar! En moeilijk te bedenken is het niet. Een planoloog, projectmanager, arts, loodgieter blijft in zijn ‘vrije tijd’ voorzien van dezelfde kennis, ervaring en netwerk. Wat nou als die ingezet zouden worden voor en bij de kwaliteit van de eigen woon/leef-omgeving. Vooral daar waar ‘geld uit dienstverband’ niet meer leidt tot het adequaat ontwikkelen van diensten, producten en of oplossingen tegen aanvaardbare prijzen. Denken in nieuwe waardesystemen waarbij aan de ‘werkgever-werknemer’-relatie relaties als ouder, burger, zorger, inwoner worden toegevoegd om een nieuw ‘belangen en uitvoerings’-systeem te creëren!

Tja de 21-urige werkweek utopie of nieuw paradigma? Leuk om op te kauwen en het eens als uitgangspunt te nemen bij nieuwe verdien of servicemodellen!

Hoor graag uw ideeën, voorbeelden of commentaren! Met het Social Innovation Lab denk ik graag mee aan op het eerste oog onmogelijke oplossingen.