Praten over sociale innovatie op een mooi terras bij de Onthaasting. Zeg nou zelf veel beter gaat niet worden. Ik kijk terug op een aantal jaren Social Innovation Lab. ‘Wat doe je nou precies’; vraagt mijn gesprekspartner. Een mooie vraag waar een waaier van antwoorden op mogelijk is. Natuurlijk vertel ik over de mooie projecten, die allen vernieuwing in zich dragen. Het anders denken en het anders doen. Begrippen als experimenteerplekken, regelluwe ruimte, kaders en creatieve ruimte, waarde toevoegen, rollen al snel over tafel. En vooral het ontstaan en realiseren van concepten vanuit een idee.
Een idee of een ergernis
Niets zo mooi als een idee dat ineens tot een duidelijke visie leidt. Als voorbeeld neem het idee van de Zomerschool. Ontstaan vanuit de gedachte dat een leven lang leren de toekomst heeft. En uit een ergernis over het huidige onderwijssysteem dat zoveel mooier zou kunnen. Zou het niet mooi zijn om verschillende disciplines, verschillende generaties met elkaar te verbinden op unieke plekken. Samen kijken wat er dan ontstaat, samen leren en genieten van dat wat er is. En daar uiteraard een enorme fun factor aan toevoegen. En dat werkt! Het concept dat ontstond wordt al op verschillende plaatsen gebruikt of geleend. En uit het eerste experiment zijn allerlei bijzondere projecten en verbindingen ontstaan. En dat is sociale innovatie. Zaken in gang zetten, experimenteren, leren en doorgaan. Kijken tot welke rimpelingen het werpen van een steen in de vijver leidt.
Een ergernis en een idee vormen de basis van veel van mijn concepten. Mijn laatste uitdaging Challenge the Future komt voort uit de ergernis dat er in Nederland jonge kinderen onder de armoedegrens leven. Een enorme kapitaalvernietiging als het om toekomstig talent gaat. Het idee koppel de mogelijkheden van de deeleconomie aan ‘groot dromen’ en het aanjagen van talentontwikkeling. Een idee zonder achterliggende ergernis is zelden de moeite waard! Net zoals talent zonder ambitie ook meestal tot niets leidt. Inmiddels ontstaat een mooi -voor en door jongeren- project met potentie. Belangrijk vraagstuk blijft wel het verdienmodel. Hoe krijg je een dergelijk project duurzaam verankerd? Wel of niet commercieel, crowd funding, subsidie, Social Impact Bonds? Of een cocktail van het voorgaande. Daar valt nog veel te leren! En degene die daar een mooi antwoord heeft mag mij gerust ‘s nachts bellen.
Grote verhalen en kleine stappen
Een andere leerervaring klinkt wellicht wat tegenstrijdig. Grote verhalen, kleine stappen. Ze kunnen niet zonder elkaar. Bij toekomstgerichte visies over onderwijs, werk, zorg en samenleven passen vergezichten. Past -uit de bekende doos- denken. Onderwerpen als een 21 werkweek, zelf-organisatie, wijkparticipatie, the pancake society, onderwijs in het hart van de samenleving vragen om een stip op de horizon. Zeg maar een ‘wow-ervaring’ van wat zou kunnen zijn. En als je niet oppast blijft het daar dan ook bij. Een wensdroom! Het zou zo mooi kunnen zijn als! Het is de creator van verhalen eigen om juist deze kant te belichten. En dat hebben we nodig! Utopische vergezichten! Maar er is meer nodig, een operator!
Operator van kleine stappen
Een groot verhaal zonder de eerste kleine stappen blijft zweven, ongrijpbaar en vluchtig. Show cases! Laten zien dat het werkt, hoe klein ook, daar begint elke vooruitgaan. En dat vraagt een heel ander talent de operator van kleine stappen vermaakt het grote verhaal tot de weg van de kleine stappen. Hoe maak je een organisatie waar medewerkers zelfsturend zijn? Hoe zorg je dat medewerkers vanuit talent en ambitie werken in plaats vanuit hun functiebeschrijving. Hoe zorg je voor die leersituatie waarin meerdere generaties vanuit hun eigen specifieke kracht (mag dat woord nog) samen leren en tot optimale prestaties komen. Hoe ziet een stadslab eruit? Wat betekenen wijkparticipatie en buurtbudgetten voor de kwaliteit van leven in de wijk?
Kleine stappen, experimenteren, leren, evalueren en weer een kleine stap. Dat is sociale innovatie en dat doet het lab. Het lab legt stapstenen tussen twee oevers zeg ik altijd. Het hier en nu en aan de overkant de toekomst. Stapstenen als rust en experimenteerplaatsen in de kolkende rivier van onzekerheid, verandering en wensdromen.
Doenkers, die denken koppelen aan direct doen. Leren door te experimenteren. Het Lab ten voeten uit!
Meer weten? Hems Zwier, Social Innovation Lab Tel.nr: 06 21100891 Mail: Hems@Socialinnovationlab.nl